بوندس‌لیگا نه‌تنها جایی برای فوتبالیست‌های جوان بااستعداد است بلکه دارد به خانه‌ای برای مربیان جوان تبدیل می‌شود که روز به روز میانگین سنی‌شان کمتر می‌شود، چون الان تنها در میان 18 تیمی که در این لیگ حضور دارند تنها سه تیم مربی بالای 50 سال دارند.

با فلوریان کوفلت 39ساله که برگشته تا هدایت ولفسبورگ را برعهده بگیرد –به‌عنوان جانشین مارک فن‌بومل 44ساله- میانگین سنی سرمربی بوندس‌لیگا حتی پایین‌تر از قبل شده و از 9/45 به 6/45 کاهش پیدا کرده است. تنها سرمربی تیم فرایبورگ کریستین اشتریخ، سرمربی یونیون برلین اورس فیشر و سرمربی بوروسیا مونشن‌گلادباخ آدی هوتر هستند که تا الان نیم قرنی شدن عمرشان را جشن گرفته‌اند.

در طرف مقابل، یولیان ناگلسمان سرمربی جدید بایرن‌مونیخ که 22ساله از اشتریخ کوچکتر است، جوان‌ترین سرمربی حال حاضر بوندس‌لیگا است. ناگلسمان که در کنار کوفلت و سباستین هوئنس جوان‌ترین سرمربیان بوندس‌لیگا هستند، زمانی که هدایت تیم هوفنهایم را برعهده گرفت، 28ساله بود و هنوز تا 40سالگی فاصله دارد. با این حال چیزی که شاید آنها باید با کسب تجربه در گذر سال‌ها به دست می‌آوردند، با اشتیاق و خلاقیتی که دارند جبران شده است.

در این میان ناگلسمان به‌خاطر شیوه مربیگری نامتعارف اما موفقش برای خودش اسم و رسمی هم پیدا کرده است. او شیوه کار با بازیکنان جوان را توسعه داد و در جایی که آزمون‌ و خطاهای ناموفق اغلب اوقات به اخراج فوری مربیان منجر نمی‌شود، آزمایش‌ها و وصله‌‌کاری‌های تاکتیکی‌اش را در محیط بدون استرس انجام داد. کار در این مسیر برخلاف هدایت تیم‌های بزرگ آماده‌شده اروپایی که سناریویی جذاب است، به یک مربی، شهامت و اعتماد به نفس کافی برای صعود به مراحل بالاتر تا رسیدن به نیمکت پرافتخارترین تیم‌ها را می‌دهد.

باشگاه ماینتس هم یکی از نمونه‌های بارز این واقعیت است. بو اسونسون 42ساله ماه ژانویه امسال جانشین یان موریتز لیخت شد که زمان قبول هدایت ماینتس در ماه سپتامبر سال 2020 همسن جانشین‌اش بود. قبل از او ماینتسی‌ها با استخدام آخیم بیرلورزر 52ساله برای مدتی کوتاه سنت‌شکنی کرده بودند اما پیش‌تر از او، این باشگاه ساندرو شوارتز 38ساله را روی کار آورده بود تا نشان دهد اعتمادش به مربیان جوان مقطعی نیست. این همان مسیری بود که توماس توخل هم از آن گذر کرد؛ کسی که در 35سالگی و از سال 2009 برای 5 فصل هدایت ماینتس را برعهده گرفت. قبل از آنها یورگن کلوپ 33ساله هم در سال 2001 هدایت ماینتس را برعهده داشت و 7 فصل و نیم روی نیمکت این تیم ماند.

توخل و کلوپ از آن زمان پله‌های ترقی را دوتا در میان پیمودند و خیلی زود به فهرست مربیانی که مفتخر به فتح لیگ قهرمانان شده‌اند اضافه شدند. هر دو مربی هنر مربیگری را در بوندس‌لیگا آموختند و نفر اول یعنی توخل تأثیر بزرگی روی ناگلسمان گذاشت تا او به ورود به این حرفه ترغیب شود. در حقیقت این توخل بود که به ناگلسمان بعد از مصدومیت شدید زانویش و نیمه‌کاره ماندن حرفه بازیگری‌اش در سن 20سالگی، راه بازگشت به فوتبال را نشان داد.

ناگلسمان وقتی از ادامه دادن به فوتبال مأیوس شد، در دانشگاه ثبت‌نام کرده بود تا درس مدیریت بازرگانی بخواند اما توخل از او خواست در نقش استعدادیاب برای او در تیم آگزبورگ فعالیت داشته باشد و مابقی داستان را هم که احتمالاً خیلی‌ها می‌دانند. باشگاه هوفنهایم به مربی جوان فرصت داد تا به‌عنوان جانشین سرمربی هلندی این تیم هوب استیونس کار کند. آن زمان ناگلسمان که سرمربی تیم زیر 19ساله‌های باشگاه هوفنهایم بود، هدایت تیم اصلی را برعهده گرفت و مأموریت پیدا کرد تا آن را از سقوط نجات دهد. او با وجود سخت بودن این چالش آن را پذیرفت و به شیوه‌ای چشمگیر در آن به موفقیت رسید. ناگلسمان در 136 بازی هدایت تیم منطقه سینشایم را برعهده داشت و در آن مقطع از هر بازی به‌طور متوسط 53/1 امتیاز گرفت و با عملکرد خوبش نظر باشگاه لایپزیگ را جلب کرد تا جایی که آمارش حتی بهتر هم شد و به 94/1 امتیاز در 95 بازی ارتقا پیدا کرد.

از فصل 06-2005، میانگین سنی بازیکنان بوندس‌لیگا به‌طور مداوم شاهد افت بوده است. زمانی لیگ دسته اول فوتبال آلمان پس از سری A ایتالیا دومین لیگ از حیث میانگین سنی در میان 5 لیگ بزرگ فوتبال اروپا بود اما حالا این لیگ با اختلافی ناچیز نسبت به لوشامپیونای فرانسه دومین لیگ جوان فوتبال قاره سبز است و متوسط سن بازیکنان شاغل در آن3/25 سال است. این رقم را مقایسه کنید با میانگین سنی بازیکنان لیگ برتر انگلیس و سری A ایتالیا که هر دو 8/26 است یا لالیگایی که متوسط سن بازیکنانش 5/27 سال و مسن‌ترین لیگ در میان 5 لیگ برتر فوتبال اروپا محسوب می‌شود.

حضور بازیکنانی مانند جود بلینگهام، ارلینگ هالند و جمال موسیالا در بوندس‌لیگا تا حد زیادی نشأت‌گرفته از حضور مربیان جسوری مانند ناگلسمان است که از فرصت دادن به استعدادهای جوان در بالاترین سطوح رقابت‌ها هیچ ترس و ابایی ندارند. بوندس‌لیگا اما نه‌فقط در مورد بازیکنان بلکه در مورد مربیان هم رویکرد جوان‌گرایی را در پیش گرفته است و هیچ ترسی از فرصت دادن و اعتماد به مربیان تازه‌کار ندارد و نتیجه‌اش را هم دارد می‌گیرد.

منبع: بوندس‌لیگا