ایران ورزشی - المپیک و پارالمپیک 2021 توکیو با همه ویژگی‌های منحصر به فرد خود تمام شد اما درس‌هایی که از این بازی‌ها به جا مانده، چیزی نیست که به این سرعت از یاد برود؛ درس‌هایی که این رویداد ویژه برای مدیران، مربیان، ورزشکاران و حتی خبرنگاران داشته است، البته اگر دیده شوند.

یکی از موضوعاتی که یک بار دیگر به بهانه برگزاری این دو رویداد به چشم آمد و در رقابت‌های مختلف به مراتب دیده شده، رفتار متفاوت ورزشکاران ایران در مقایسه با خیلی از ورزشکاران و قهرمانان کشورهای دیگر بوده و است.

اینکه ورزشکاران ایران در زمان باخت حاضر نیستند درباره شرایط‌شان حرف بزنند، یا بعد از مسابقه و در شرایطی که احساس خستگی می‌کنند، این حق را برای خود قائل هستند که سکوت کنند، یکی از مواردی است که در بسیاری از کشورهای دیگر، برایش جریمه در نظر گرفته می‌شود اما در ورزش ایران این موضوع کم‌کم به یک ایپدمی تبدیل می‌شود. عجیب است که حتی از برخی شنیده می‌شود که در کاروان پارالمپیک هم در مواردی از این رفتارها دیده شده است. اتفاقی که پیش از این بسیار به ندرت دیده می‌شد.

موضوع حضور ورزشکاران بعد از مسابقه در مقابل خبرنگاران، الزام نهادهای بین‌المللی است به طوری که در رقابت‌های بین‌المللی از جمله المپیک و پارالمپیک که در بالاترین سطح برگزار می‌شود، طوری برنامه‌ریزی می‌شود که ورزشکاران حتماً باید از مقابل خبرنگاران عبور کنند و جالب است که سکوت و عبور از مقابل خبرنگاران بدون هیچ پاسخگویی بیشتر از سوی ورزشکاران ایران دیده می‌شود. یکی از تیم‌هایی که در چنین مواردی به مراتب در موردشان صحبت شده، تیم ملی والیبال است که گویا رفتار بزرگترهای تیم روی جوان‌ترها هم اثر گذاشته و آنها هم ورزشکارانی مثل سعید معروف و‌... را الگو قرار داده‌اند. این رفتار به نوعی حتی در آخرین تمرین تیم ملی والیبال که ترکیبی جوان دارد نیز به چشم آمد اگرچه مسئولان مربوطه در فدراسیون تلاش کردند که این اتفاق نیفتد و همه چیز خیلی خوب برگزار شود اما کاملاً مشخص بود که بازیکن ملی‌پوش والیبال، این موضوع را جزو وظایفش نمی‌داند. در حالی که در سطح اول ورزش دنیا، همانطور که یک ورزشکار موظف است به موقع سر تمرین حاضر باشد و مو به مو به تعهداتش در مقابل باشگاه یا تیم ملی کشورش پایبند باشد؛ موظف است به سؤالات خبرنگاران پاسخ دهد.

این موضوعی است که باید به ورزشکار آموزش داده شود همانطور که باید بداند چه صحبتی را مطرح می‌کند تا فردایش مجبور به تکذیبش نباشد. مثل اتفاقی که بارها در المپیک افتاد و در ارتباط با هر کدام از حاشیه‌هایی که برای رشته‌هایی مثل شنا یا قایقرانی پیش آمد، در نهایت ورزشکار مصاحبه‌اش را تکذیب کرد.

کمیته بین‌المللی المپیک از زمانی که المپیک نوجوانان را راه‌اندازی کرده، این هدف را دنبال می‌کند که از نوجوانی، ورزشکاران را تربیت کند تا بدانند برای یک رویداد بین‌المللی چطور باید آماده شوند و در حین رویداد چه رفتاری باید داشته باشند. جالب است که یکی از آیتم‌های مورد نظر که آموزش داده می‌شود، نحوه رفتار ورزشکاران با خبرنگاران و در اصل پاسخگویی‌شان در مقابل مردم است. رفتارهای عجیب و غریبی که از سوی ورزشکاران رقم می‌خورد، فقط اهانت به خبرنگاران است؛ بلکه بی‌توجهی و توهین به مردم کشور است؛ چرا که ورزشکار حاضر نشده بایستد و در مقابل شکستش توضیح بدهد؛ حالا بماند که برخی ورزشکاران مثل والیبالیست‌ها (البته به جز یکی دو نفرشان) بقیه حتی در هنگام برد هم دوست ندارند احترام بگذارند.

رفتار ورزشکاران ژاپنی چه در المپیک یا حتی پارالمپیک در میکس‌زون یا نشست خبری، فراموش نشدنی است. در نهایت احترام مقابل خبرنگاران می‌ایستادند و هر تعداد سؤالی که بود را پاسخ می‌دادند. ورزشکاران سایر کشورها مثل تیلور آمریکا، بازیکنان والیبال ایتالیا، کماندار پارالمپیکی آمریکا یا دونده استرالیایی؛ همه و همه مصداق‌هایی هستند برای قدم‌های درستی که در این کشورها برای تربیت ورزشکاران برداشته شده و به همان اندازه نشانه‌ای هستند برای اینکه ثابت شود چقدر در ایران از سوی مسئولان ورزش یا حتی خبرنگاران اشتباه رفتار شده که حالا نتیجه‌اش شده ورزشکارانی که بیشترشان نمی‌دانند باید چه رفتاری در مقابل مردم کشورشان داشته باشند.

در چنین رویدادهایی که خبرنگاران خارجی هم سراغ ورزشکاران ایران و سایر کشورها می‌آیند و چقدر عجیب است که برخی از ورزشکاران ایران در ضعیف‌ترین حد ممکن پاسخ سؤالات خبرنگاران خارجی را می‌دهند. اگرچه باید چهره‌هایی مثل پوررهنما تکواندو در پارالمپیک را از این گروه مستثنی کرد.

به هر حال این موضوع تازگی ندارد و حالا که این دو رویداد مهم تمام شده و مسئولان شروع به برنامه‌ریزی برای رویدادهای بعدی مثل بازی‌های آسیایی و حتی المپیک و پارالمپیک پاریس کرده‌اند، بد نیست فکری هم به حال اصلاح رفتار ورزشکاران کنند؛ نه تنها در مقابل خبرنگاران.

البته این موضوعی است که باید از رده‌های پایه آغاز شود تا در ورزشکاران نهادینه شود. اگرچه بعید است که چنین موضوعی در این روزها دغدغه باشد.

اغلب مدیران ورزشی این روزها با توجه به ورود وزیر جدید، بیشتر دغدغه پست‌های خود را دارند و به دنبال این هستند که یا جایگاه‌شان را حفظ کنند، یا اینکه جایگاه بهتری برای خود دست و پا کنند و در این فضا شاید صحبت از یک کار فرهنگی در حوزه ورزش قهرمانی خیلی شنونده نداشته باشد، اما حالا که وزارت ورزش دوران جدیدی را سپری می‌کند، بد نیست برخی موارد ضروری مطرح شوند تا شاید در این زمینه و در درازمدت اتفاق‌هایی رقم بخورد. یا حداقل کمیته ملی المپیک که مسئولیت اعزام کاروان‌های ورزشی به رویدادهای مختلف را دارد، فدراسیون‌ها را ملزم به برداشتن قدم‌هایی در این زمینه کند.