قسمت دوم - پژوهشی که در دانمارک، طی بیش از ۱۴ سال روی ۳۰ هزار نفر از افراد ۲۰ تا ۹۳ ساله انجام شده، نشان میدهد که دوچرخهسواری منظم و روزانه میتواند احتمال بروز بیماریهای قلبی را کاهش دهد.
فریدون قریب در مقاله امکانسنجی مسیرهای پیاده و دوچرخه در تهران قدیم آورده است: طبق تحقیقات بنیاد قلب بریتانیا، دوچرخهسواری به میزان حداقل ۲۰ مایل معادل ۳۲ کیلومتر در هفته، خطر ابتلا به بیماریهای کرونری را به کمتر از نصف در مقایسه با غیر دوچرخهسوارها کاهش میدهد. دوچرخهسواری عمدتاً فعالیتی هوازی است و این نوع ورزش برای ریهها که نقش ارسال و تأمین اکسیژن خون را دارند، مفید است و داشتن قلب و ریههایی قوی از پارامترهای اساسی سلامتی جسم است.
دوچرخهسواری علاوه بر ارتقای فیزیک و اندام بدن و بالا بردن مصرف اکسیژن بدن، قدرت عضلانی بدن را نیز تقویت میکند، تنها با چند کیلومتر دوچرخهسواری ماهیچههایتان از فواید آن بهرهمند میشود، عضلات اصلی که به هنگام دوچرخهسواری استفاده میشوند عضلات قسمت بالای ران، عضلات پشتی و عضلات ساق پا هستند. از دیگر فواید این ورزش، تقویت توانایی بدن برای جلوگیری از ساخت اسد لاکتیک، کاهش درصد توده چربی بدن و کاهش عوارض بیماری دیابت نوع دوم است.
تمامی اینها تنها بخشی از مزایای استفاده از دوچرخه برای حفظ و بهبود سلامت فردی است. به همین دلیل با وجود آگاهی از مزایای بیشمار دوچرخهسواری، بهتر است مردم حداقل برای مدت کوتاهی استفاده از این وسیله نقلیه بیدردسر و کمهزینه را تجربه کنند. تجربه این وسیله به قدری لذتبخش است که به یک روال منظم در زندگی افراد تبدیل خواهد شد.
تأثیرات دوچرخهسواری در بهبود سلامت جامعه
هیچ انسانی را روی کره خاکی پیدا نمیکنید که زندگی در شهری سیاه و پر از آلودگی را به زندگی در محیطی سالم و با هوای پاک ترجیح دهد. در عصر آهن و ماشینهای صنعتی، با وجود آسیبهای وارد شده به لایه اوزون و تأثیرات زیستمحیطی آن، وظیفه هر انسانی است که بتواند نقش خود را در بهبود این روند ایفا کند. برخی از بزرگترین دانشمندانی که از مدتها پیش عاجزانه خواستار تغییر شرایط برای بهبود آسیبهای زیستمحیطی بودند، با شیوع بیماری کرونا، اذعان داشتند که شاید این تنها راهی است که طبیعت هوشمندانه انتخاب کرده تا شاید به ما یادآوری کند که بیرحمانه کمر به نابودی زیستگاه همیشگیمان بستهایم.
البته که بهبود این روند نیازمند راهکارهای دقیق و کارشناسیشده است اما لااقل هر کدام از ما میتوانیم سهم کوچکی در بهبود این روند داشته باشیم. مثلاً سعی کنیم کمتر از خودروهای شخصیمان استفاده کنیم و با ایجاد هوایی پاک، اجازه دهیم درختان شهرمان نفس عمیقی بکشند. یکی از مهمترین راهکارهایی که در جهت کنترل آلودگی هوا در کلانشهرهای جهان مطرح شده، جایگزین کردن دوچرخهها به جای خودروهای شخصی است. وسیله نقلیهای که نه آلودگی صوتی ایجاد میکند و نه باعث تشدید گازهای گلخانهای میشود.
یکی دیگر از مهمترین مزایای دوچرخهسواری، بهبود شرایط ذهنی و افزایش عملکرد مغز انسان است. پژوهشی که در دانشگاه ایلینویز صورت گرفته، نشان میدهد بعد از شش ماه دوچرخهسواری روزانه، هیپوکامپوس مغز شرکتکنندهها دو درصد رشد داشته و حافظه و مهارتهای حل مسألهشان ۱۵ تا ۲۰ درصد پیشرفت کرده است. قطع به یقین، سلامت فکری و روحی تکتک افراد نقش مؤثری در سلامت اجتماع دارد. فرهنگسازی و آگاهیبخشی در مورد مسائلی که اکثر ما کمترین توجه را به آن داریم اما میتواند تأثیرات شگفتانگیزی در زندگی فردی و اجتماعی ما به وجود بیاورد، مسأله بسیار مهمی است. دوچرخهسواری و فرهنگ استفاده از دوچرخه به عنوان یک وسیله نقلیه، یکی از همین مسائل است.
سازمان حمل و نقل و ترافیک شهر تهران در چند سال اخیر گامهای امیدوارکنندهای در جهت ایجاد فرهنگ دوچرخهسواری برداشته است و در حال حاضر شهروندان تهرانی میتوانند با استفاده از دوچرخههای اشتراکی، به سهولت دوچرخهسواری را بخشی از زندگی خود قرار دهند و علاوه بر مدیریت در زمان و کاهش هزینهها، قدری بیشتر به سلامت فردی و اجتماعی خود اهمیت دهند. نباید فراموش کرد که در هنگام استفاده از دوچرخههای اشتراکی و تا پیش از توقف کامل اپیدمی کرونا، مردم باید حتماً موارد بهداشتی را رعایت کنند و قبل و بعد از هر بار استفاده دوچرخهها را ضدعفونی کنند.