بحران بیثباتی در پرسپولیس
تغییر پشت تغییر مدیر پشت مدیر!
پرسپولیس در تندباد حوادث دهه 90 یکی از کانونهای تغییرات محسوب میشده؛ باشگاهی که با ثبات بیگانه است و با تصمیمهای خلقالساعه و فلهای هر چند ماه یکبار یک مدیر جدید را تجربه کرده. سرخها در 8 سالی که از دهه 90 میگذرد، 12 مدیرعامل داشتهاند؛ یعنی هر مدیر قریب به 8 ماه در این باشگاه مسئولیت داشته و این یک فاجعه عجیب و حیرتانگیز در باشگاهی محسوب میشود که در یک دهه اخیر موفقترین باشگاه ایران بوده، در قهرمانی لیگ هتتریک کرده، 7 جام متوالی کسب کرده و به فینال لیگ قهرمانان آسیا نیز رسیده است!
عمر مدیران پرسپولیس از 5/7 سال در روزهای نخست پیدایش، به 8 ماه در یک دهه اخیر رسیده تا بحران بیثباتی را بهعینه رؤیت کنیم. بررسی مدیران یکدهه اخیر پرسپولیس و مرور آنچه بر جای گذاشتهاند، تصویر روشنی از این بحران را ارائه میدهد.
محمد رویانیان
مدیریت دهه 90 برای پرسپولیس با یک نام عجیب آغاز شد. بعد از استعفای حبیب کاشانی، وزارت ورزش و جوانان وقت در نخستین اقدام خود سردار محمد رویانیان را بهعنوان مدیرعامل باشگاه پرسپولیس منصوب کرد؛ مردی که پیش از آن او را در پلیس 110، فرماندهی راهنمایی و رانندگی کل کشور، پلیس راهور و ستاد سوخت دیده بودیم و خودش اعتراف کرد که تا پیش از حضور در پرسپولیس حتی یک نیمه فوتبال هم ندیده است! رویانیان مدعی بود با دستور مستقیم رئیسجمهوری وقت یعنی محمود احمدینژاد به پرسپولیس آمده و رئیسجمهوری به او دستور داده تا برود و پرسپولیس را درست کند اما در عمل رویانیان نهتنها پرسپولیس را درست نکرد، بلکه شرایط را از آنچه بود بدتر کرد! رویانیان اولین مدیر دوران مالکیت وزارت ورزش به پرسپولیس محسوب میشود. دوران رویانیان یکی از عجیبترین دوران مدیریتی در باشگاه پرسپولیس بود، با بریز و بپاش فراوان ستارههای بزرگ و نامداری را خرید و البته یک مربی اسم و رسمدار خارجی بهنام مانوئل ژوزه را نیز استخدام کرد اما در نهایت به جایی نرسید و با فراری دادن عجیب ژوزه ناکام یکی از سنگینترین پروندههای تاریخ باشگاه پرسپولیس را رقم زد و موجب شد پرسپولیس برای پرداخت غرامت به ژوزه حتی مجبور به جمعآوری اعانه شود!
علی پروین
پس از روی کار آمدن دولت جدید و با شعار واگذاری باشگاهها وزارت ورزش و جوانان تصمیم به تغییرات در دو باشگاه پرسپولیس و استقلال گرفت. به این منظور ابتدا و در نخستین گام محمد رویانیان مدیرعامل باشگاه پرسپولیس کنار رفت و در روز دوم بهمنماه ۹۲ از مدیرعاملی باشگاه پرسپولیس برای چهارمینبار استعفا کرد و اینبار با استعفای رویانیان موافقت شد. با تصمیم اعضای هیأتمدیره، علی پروین بهعنوان سرپرست موقت باشگاه پرسپولیس انتخاب شد تا برای دومینبار مدیریت پرسپولیس را تجربه کند اما حضور پروین ۴ ماه بیشتر طول نکشید. سلطان سرخها در این مدت بیشتر در اندیشه این بود که دولت باشگاه پرسپولیس را به او و اطرافیانش واگذار کند و بهجای رتق و فتق امور بهدنبال رایزنی و لابی با مسئولان برای تملک پرسپولیس بود! پروین که با سودای مالکیت پرسپولیس پس از واگذاری مدیریت پرسپولیس را قبول کرده بود، پس از آنکه متوجه شد وزارت ورزش پرسپولیس را به وی و شرکت حامیاش یعنی بانک قرضالحسنه رسالت واگذار نخواهد کرد از این سمت کنارهگیری کرد.
علیرضا رحیمی
در وزارت ورزش و جوانان امیررضا خادم قهرمان کشتی دیروز و چهره سیاسی امروز، نماینده تامالاختیار وزیر در دو تیم شد تا شرایط دو باشگاه را سر و سامان داده و مقدمات واگذاری این دو باشگاه را فراهم کند. خادم در گام نخست در تاریخ ۸ اردیبهشت ۹۲ هیأتمدیره دو باشگاه را معرفی کرد و در همان جلسه آغازین علیرضا رحیمی رئیس سابق فدراسیون هندبال و بازیکن سابق سپاهان بهعنوان مدیرعامل باشگاه انتخاب شد.
دوران پس از رویانیان دوران تغییرات زیاد مدیریتی به حساب میآید بهطوری که در مدت ۵سال و اندی سال گذشته ۹ مدیرعامل در پرسپولیس رفتوآمد کردند. رحیمی بیشتر از چند ماه و نهایتاً تا شهریور در پرسپولیس دوام نیاورد و بهدلیل اختلاف با هیأتمدیره از سمتش برکنار شد. عمده اختلاف رحیمی با هیأتمدیره بر سر حمایت از علی دایی سرمربی وقت پرسپولیس بود که شروع ناامیدکنندهای با پرسپولیس داشت و هیأتمدیره به سرکردگی حمیدرضا سیاسی رئیس هیأتمدیره به رحیمی فشار میآوردند تا او را برکنار کند اما رحیمی پای دایی ایستاد و هزینه این ایستادگی برکناری خودش بود. رحیمی بعد از برکناری رسماً فاش کرد که هیأتمدیره به او گفته یا دایی را برکنار کن یا خودت برکنار میشوی!
بهروز منتقمی
پس از شکست پرسپولیس در هفته ششم لیگ برتر چهاردهم در تاریخ ۱۹ شهریور ۹۳، حمیدرضا سیاسی، علی دایی را با تصمیم شخصی خود از سرمربیگری پرسپولیس کنار گذاشت و حمید درخشان را بهجای او منصوب کرد. جالب اینکه سیاسی برای این انتصاب در حالی که پرسپولیس با مربیگری دایی در حال تمرین بود، شخصاً بههمراه درخشان به محل تمرین رفت و دایی را برکنار و درخشان را معرفی کرد! علیرضا رحیمی مدیرعامل باشگاه با این تصمیم مخالف بود به همین دلیل هیأتمدیره رأی به کنار گذاشتن او هم داد و از این روز بهروز منتقمی قائممقام پیشین باشگاه با عنوان سرپرست اداره امور باشگاه را به دست گرفت اما وی هم ۳ ماه در این پست حضور داشت. بهروز منتقمی بهعنوان یکی از کارمندان وزارت ورزش و جوانان چهره خنثی داشت و همه بازیکنان پرسپولیس در انتقادات خود مدعی بودند که منتقمی در جلسات هیأتمدیره فقط به موز و چای و کیک فکر میکند نه چیز دیگری!
حمیدرضا سیاسی
سیاسی که فردی جاهطلب بود به ریاست هیأتمدیره کفایت نکرد و با تصمیم اعضای هیأتمدیره مدیرعامل باشگاه پرسپولیس هم شد. وی تا 15 آبان 93 مدیرعامل پرسپولیس بود اما جاهطلبی او کار دستش داد و بعد از یک سفر نافرجام به اسپانیا ناگهان بازداشت شد! در جریان سفر سیاسی و تیمش به اسپانیا، او دیداری با مسئولان باشگاه رئالمادرید داشت که ظاهراً واسطه این دیدار فردی به نام جهانشاهی بوده که یک چهره سلطنتطلب بود! سیاسی همچنین شخصاً و به شکل یکطرفه قرارداد اسپانسر پرسپولیس را فسخ کرد و همین سبب شد تا با شکایت اسپانسر و البته ماجرای جنجالی سفر به اسپانیا از سوی دادسرای فرهنگ و رسانه احضار و سپس بازداشت شد و چند ماه پشت میلهها بود تا سرانجام وزارت ورزش و جوانان تصمیم بگیرد مدیر بازداشتی را کنار گذاشته و برای باشگاه تعیینتکلیف کند.
علیاکبر طاهری
بعد از بازداشت سیاسی و بلاتکلیفی باشگاه، در 15 آبان 93 با حکم هیأتمدیره علیاکبر طاهری یکی از اعضا بهعنوان سرپرست انتخاب شد. مهمترین اتفاق در دوره کوتاه سرپرستی طاهری اتفاقات نقلوانتقالات نیمفصل بود.
در سه ماهی که مدیرعامل پرسپولیس پشت میلهها قرار داشت، سرخها با سرپرستی طاهری وارد فصل نقلوانتقلالات شدند و با خریدهای عجیب که با نظر حمید درخشان انجام شد، چشم بازار را کور کردند! طاهری برای پرسپولیس بدون ستاره و ناکام بازیکنان بیکیفیتی مثل مهدی جعفرپور، رضا خالقیفر، امین میردورقی، مسعود همامی، بابک حاتمی و تادئوی برزیلی خرید که یکی از یکی بدتر بودند و عملاً وبال پرسپولیس شدند تا تصویر تاریکی از حضور سهماهه طاهری در اذهان نقش
ببندد.
محمدحسین نژادفلاح
با نارضایتی فزاینده هواداران از بلاتکلیفی باشگاه و خریدهای فاجعهبار و نتایج ضعیف این تیم با طاهری و درخشان، وزارت ورزش و جوانان وارد عمل شد و ۲۶ بهمن ۹۳ محمدحسین نژادفلاح را بهعنوان قائممقام باشگاه پرسپولیس با اختیار تام مدیرعاملی منصوب کرد. نژادفلاح البته در دورهای در هیأتمدیره پرسپولیس حضور داشت و با جو این تیم بیگانه نبود اما مهمترین مشکل او این بود که به حضور در قاب دوربینها و عکس یادگاری علاقه داشت و بیشتر از اینکه کار کند، عکس میگرفت! با این وجود نژادفلاح مهمترین و بهترین تصمیم مدیریتی یکدهه اخیر سرخها را اتخاذ کرد و در حالی که 10 هفته تا پایان فصل باقی مانده بود، با کمک حسن هدایتی با برانکو ایوانکوویچ قرارداد بست و او را جانشین حمید درخشان کرد تا پرسپولیس هفتههای پایانی فصل و لیگ قهرمانان آسیا را با رهبری برانکو سپری کند. صعود از مرحله گروهی لیگ قهرمانان و بردن دربی برابر استقلال از جمله نتایج برانکو در بدو ورود به پرسپولیس بود. ضمن اینکه با شناخت از وضعیت باشگاه، تیم را شخصاً برای فصل آینده بست تا پرسپولیس دوران درخشان خود را آغاز کند.
نژادفلاح هم کمتر از ۳ ماه در پرسپولیس حضور داشت و دوره مدیریتش تا ۲۷ خرداد ۹۴ طول کشید.
علیاکبر طاهری (دوره دوم)
با شروع لیگ پانزدهم، علیاکبر طاهری بار دیگر جای نژادفلاح را گرفت. طاهری که مدیر صندوق حمایت از ورزشکاران و پیشکسوتان محسوب میشد، با محمود گودرزی وزیر وقت وزارت ورزش و جوانان رفاقت دیرینه و نزدیکی داشت و با نظر او ناگهان در خرداد 94 جانشین نژادفلاح شد تا پرسپولیس با یک مدیر تازهکار و ناآشنا وارد فصل نقلوانتقالات شود و همین سبب شد تا چندان ستاره دانهدرشتی را صید نکند.
پرسپولیس تحت تأثیر این شرایط با برانکو لیگ پانزدهم را بد و ناامیدکننده آغاز کرد و حتی برای نخستینبار تا رده شانزدهم جدول سقوط کرد، اما با حمایت طاهری از برانکو که قرارداد یکسال و نیمه با پرسپولیس داشت، پرسپولیس آرامآرام بالا آمد و بدل به تیمی مهارنشدنی و درخشان شد که پس از تقریباً یکدهه ناکامی در روز پایانی با تفاضل گل کمتر به نایبقهرمانی رسید اما در لیگ فصل بعد راحتتر از حد تصور و در فاصله چند هفته مانده به پایان رقابتها با اقتدار قهرمان لیگ شانزدهم شد.
با این حال طاهری در اواسط لیگ هفدهم و در آبانماه 96 بهدلیل ابلاغ قانون منع بهکارگیری بازنشستگان از سوی سازمان بازرسی کل کشور از سمت خود استعفا داد تا دوران مدیریت نسبتاً باثبات او پس از دو سال و 6 ماه به
پایان برسد.
طاهری اما در پرونده ترانسفر طارمی که منجر به محرومیت باشگاه از دو پنجره نقلوانتقالاتی شد و البته شبهات مالی که در پرونده بازیکنان اوکراینی وجود داشت و حضور یک فرد مشکوک بهنام ترکاشوند در کنار خودش، علیرغم موفقیتهای آماری، در این زمینه پروندهای شبهناک و تاریک از خود بهجای
گذاشت.
حمیدرضا گرشاسبی
بعد از کنار رفتن طاهری، در آذرماه ۹۶ هیأتمدیره این باشگاه حمیدرضا گرشاسبی را بهعنوان سرپرست و سپس مدیرعامل باشگاه منصوب کرد.
گرشاسبی با سابقه نسبتاً طولانی و موفق در کشتی، چندین ماه در وزارت ورزش و جوانان حضور داشت و معتمد وزارت ورزش و جوانان بود.
گرشاسبی در سختترین شرایط مدیریت پرسپولیس را برعهده گرفت و با توجه به دو پنجره محرومیت نقلوانتقالی توانست چندین خرید خوب همچون مهدی ترابی را برای بعد از محرومیت قطعی کند.
از سوی دیگر پرسپولیس در دوران مدیریت او با همه کمبودها و مشکلات برای نخستینبار به فینال لیگ قهرمانان آسیا رسید که دستاوردی قابل توجه بود، ضمن اینکه تکرار قهرمانی سرخها در لیگ هفدهم کارنامه او را پربارتر کرد.
دوران مدیریت گرشاسبی بسیار مورد توجه هواداران قرار گرفت اما با وجود محبوبیت بالا و موفقیتهای بهدست آمده او نیز بهدلیل قانون منع بهکارگیری بازنشستگان در 15 آذر 97 مجبور به ترک باشگاه شد.
ایرج عرب
با کنارهگیری اجباری گرشاسبی، ایرج عرب سرپرست سابق اداره کل حراست وزارت ورزش و جوانان و معاون مالی باشگاه در 20 آذرماه 97 وارث صندلی داغ مدیریتی پرسپولیس شد اما با وجود دبل قهرمانی پرسپولیس در فصل گذشته در جام حذفی و لیگ برتر، وی اقبالی در میان هواداران پیدا نکرد و بدل به یکی از منفورترین مدیران تاریخ باشگاه شد.
جدایی ناگهانی برانکو ایوانکوویچ در تابستان 98 به بهانه عدم پرداخت مطالباتش سبب شد تا همه عرب را بهعنوان متهم ردیف شماره یک معرفی کنند که خشم شدید هواداران و انتقادات تند و تیز را بههمراه داشت. عرب در توجیه بهانه برانکو برای جدایی در مصاحبهای تاریخی ادعا کرد که پول برانکو حاضر است و دوشنبه آن را به حسابش واریز میکند؛ دوشنبهای که البته هرگز نیامد! عرب با وجود اشراف به وضعیت مالی باشگاه در نهایت نتوانست برانکو را در پرسپولیس نگه دارد و همین بحران با توجه به فشار هواداران و رسانهها از دلایل اصلی کنارهگیری وی بهشمار میرفت.
از سوی دیگر اعضای جدید هیأتمدیره پرسپولیس نیز اقبال چندانی به وی نداشتند تا عرب سرانجام در شهریور 98 مجبور به استعفا شود. البته وزیر برای دلجویی از عرب چند هفته بعد از استعفا، سرپرستی فدراسیون دوومیدانی را به او واگذار کرد!
محمدحسن انصاریفرد
بعد از جدایی پرسروصدای عرب، وزیر ورزش و جوانان یک انتخاب غیرمنتظره انجام داد و محمدحسن انصاریفرد بازیکن و مدیرعامل سابق سرخها را در 5 شهریور 98 بهعنوان مدیرعامل سرخها برگزید. انصاریفرد پیش از این یکبار در دهه 80 مدیریت پرسپولیس را بهمدت دو سال برعهده داشت که با کنار زدن علی پروین از اریکه قدرت و استخدام مربیان بزرگی چون آری هان و مصطفی دنیزلی، خاطرات نسبتاً خوبی را از خود بهجای گذاشته بود و با توجه به عقبه پرسپولیسی خود انتخابی موجه در ابتدای راه محسوب میشد.
با این وجود انصاریفرد در دوران کوتاه مدیریت خود خاطرهای تاریک به یادگار گذاشت. او در این دوران در چالش دائمی با هیأتمدیره باشگاه بود و آنقدر در پرداخت مطالبات و دستمزد گابریل کالدرون آرژانتینی مربی موفق نیمفصل نخست پرسپولیس، تعلل و خلف وعده کرد تا این مربی موفق بعد از قهرمانی نیمفصل برای همیشه برود و البته بازنگردد.
عقد قرارداد عجیب و مشکوک با یک اسپانسر خاص و واگذاری تمامی اختیارات باشگاه به این اسپانسر از جمله تصمیمات مشعشع انصاریفرد بود که پرسپولیس را دربست در اختیار یک اسپانسر قرار داده!
در نهایت انصاریفرد بهواسطه اختلافات عمیق با هیأتمدیره در 20 اسفند 98 استعفا داد تا دوران 7ماهه مدیریت پرحاشیه او به پایان برسد.
مهدی رسولپناه
پس از استعفای انصاریفرد، رسولپناه عضو و رئیس هیأتمدیره باشگاه پرسپولیس با رأی اعضای این هیأت بهعنوان سرپرست مدیرعاملی باشگاه انتخاب و فعالیتش را آغاز کرد.
رسولپناه پیش از این عضو علیالبدل هیأتمدیره باشگاه بود که پس از درگذشت مرحوم کاشانی که ریاست هیأتمدیره را برعهده داشت، بهعنوان عضو جدید معرفی شد و پس از آن به ریاست این هیأت هم رسید ولی همیشه بهدلیل نداشتن سوابق ورزشی حضورش در چارت مدیریتی باشگاه مورد انتقاد بود و حضور او را بهواسطه رابطه نزدیک با مسعود سلطانیفر و نه توانمندیهای شخصی میدانستند.
او را دندانپزشک شخصی وزیر ورزش میدانند و بیش از آنکه در ورزش فعال بوده باشد، در مسائل سیاسی فعالیت داشته و مدتها بهعنوان عضو شورای مرکزی و رئیس کمیته انتخابات یک حزب سیاسی کار کرده. رسولپناه در حزبی فعالیت داشته که مسعود سلطانیفر وزیر ورزش هم عضو آن بوده است. همچنین رسولپناه در انتخابات دوره هشتم مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه تهران و شمیرانات نامزد شد که رأی نیاورد.
سرپرست فعلی پرسپولیس بیشتر عقبه سیاسی دارد تا ورزشی و ظرف 2 ماهی که از سرپرستی او میگذرد، حاشیههای پیرامونی باشگاه از جمله صحبتهای مشاور رسانهای سابق، او را در معرض انتقادات قرار داده است؛ مردی که میگویند علاقه زیادی به مدیرعاملی پرسپولیس دارد و باید منتظر بود و دید وزیر ورزش علاقه قلبی او را برآورده میکند یا نه!