با نزدیک شدن به آخر شهریور، به تاریخ مهلت ارسال لیست داوران بینالمللی منتخب فدراسیون فوتبال برای سال 2021 نزدیکتر میشویم. هرچند امسال به دلیل تأثیر شیوع ویروس کرونا، تاریخ تستگیری تا امروز اعلام نشده است اما طبق روال هر ساله فدراسیون فوتبال به زودی تستهای فنی و زبان انگلیسی را از داوران مدنظر خود میگیرد تا آنها را به عنوان داوران بینالمللی خود به کنفدراسیون فوتبال آسیا معرفی کند.
لیست بینالمللی داوران ایرانی اما چند سالی است که دیگر نه به کیفیت سابق انتخاب میشود و نه چیده میشود. علیرضا فغانی رتبه اول این لیست، برای قضاوت بسیاری از تورنمنتهای معتبر فوتبال انتخاب میشود و مسئولان داوری ایران پشت نام او و موفقیتهایش پنهان شدهاند. دیگر کسی به این موضوع توجه نمیکند که بعد از فغانی چه نامهایی در این لیست قرار دارند و چرا هیچیک از آنها شانس حضور در تورنمنتهای معتبر و پیشرفتهای بیشتر را پیدا نمیکنند؟
لیست داوران بینالمللی ایران و توجه کنفدراسیون فوتبال آسیا به آنها از وقتی مسعود عنایت از کمیته داوران فدراسیون فوتبال رفت تا کنون، افت چشمگیری داشته است. کافی است لیست فعلی داوران بینالمللی ایران را با آن زمان مقایسه کنید. در حال حاضر به ترتیب علیرضا فغانی، موعود بنیادیفر، بیژن حیدری، پیام حیدری، حسن اکرمی، وحید کاظمی و امیرعربعراقی نفرات اول تا هفتم لیست داوران بینالمللی ایران را تشکیل دادهاند. در حالی که چند سال پیش این لیست با نام داورانی چون مسعود مرادی، محسن ترکی، سعید مظفریزاده و محسن قهرمانی پر شده بود که هر یک از آنها وزنهای در عرصه داوری به حساب میآمدند.
مسعود عنایت که همزمان عضویت در کمیته داوران ایافسی را برعهده داشت، اینقدر قدرت داشت که بتواند امتیازهای زیادی را برای داوران بینالمللی ایران بگیرد و آنها را در معرض شانس قضاوت در تورنمنتهای معتبر قرار دهد. بعد از او اما شانس چنین بدهبستانهایی را با کنفدراسیون فوتبال آسیا از دست دادیم و نتوانستیم آنطور که باید و شاید با تصمیمگیران این عرصه تعامل داشته باشیم.
این قطع ارتباط داوری ایران با کنفدراسیون فوتبال آسیا، همزمان شد با خارج شدن داورانی چون خورشیدی، جهانبازی، بخشیزاده و اکبریان از لیست داوران بینالمللی که کمیته داوران نتوانست هیچ جایگزین مناسبی را برای آنها پیدا کند چرا که مسئولان داوری ایران در استعدادیابی داوران هم نمره قبولی نمیگرفتند. ضعف فوتبال ایران در استعدادیابی داوران به اندازهای بوده که هماکنون، فدراسیون فوتبال برای قضاوت بازیهای مهم داخلی خود هم با مشکلات متعددی روبهرو است، چه برسد به اینکه بخواهد برای بازیهای بینالمللی داوری را معرفی کند. نمونه این سردرگمیها را به خوبی میشد در انتخاب داور برای دربی مشاهده کرد و به وضعیت نامناسب داوری در ایران پی برد.
ارتباطات ضعیف مدیران در عرصه بینالمللی و استعدادیابی ضعیفتر آنها برای کشف داوران با کیفیت در ایران را هم که کنار بگذاریم، اشتباه و ضعف بزرگ دیگری داریم که مانع درخشش داوران با کیفیت در عرصه بینالمللی است. ضعف در چینش لیست داوران بینالمللی، حکم آخرین ضربه را دارد. به عنوان مثال موعود بنیادیفر که در رتبه دوم لیست داوران بینالمللی قرار دارد، از نظر فنی نتوانسته آنطور که باید و شاید نظر مثبت کنفدراسیون فوتبال آسیا را جلب کند. بعد از او بیژن حیدری در رتبه سوم قرار دارد که علیرغم توان فنی بالا اما به دلیل سنش شانسی برای قرار گرفتن در معرض سرمایهگذاری ایافسی ندارد.
مسئولان کمیته داوران اما پیام حیدری را در رتبه چهارم این لیست قرار دادهاند. کسی که هم از نظر فنی نظر ایافسی را جلب کرده و هم سن پایینی دارد و از این نظر هم در استانداردهای ایافسی نمره بالایی دارد. با این چینش طبیعی است که دست کنفدراسیون فوتبال آسیا هم برای استفاده از معدود مهرههای با کیفیت داوری ایران بسته میماند و همچنان ما باید به تک نماینده داوریمان در مجامع بینالمللی یعنی علیرضا فغانی افتخار کنیم و هیچ تلاشی برای معرفی داوران دیگر نداشته باشیم.