فرشاد کاس‌نژاد   @Farshadcasnejad

 

محرومیت پرسپولیس از دو پنجره نقل و انتقالات همان خبری بود که دیروز همه منتظرش بودند، از جمله خبرهایی که در فوتبال ایران عادی و روزمره شده است. تصور کنیم که پرسپولیس در یک ماه آینده حدود ۲۵ میلیارد تومان به برانکو ایوانکوویچ پرداخت می‌کند تا جرایم فیفا به سمت کسر ۶ امتیاز و سقوط به دسته پایین‌تر نرود. اما یادمان نرود که طلب ۸۰۰ هزار یورویی برانکو ممکن است تا یک ماه دیگر با کاهش بیشتر ارزش ریال، رقمی بیشتر از ۲۵ میلیارد تومان باشد. هر چه هست، حتی پرداخت این مبلغ نه به معنای پایان مشکلات پرسپولیس، بلکه به معنای لحظه‌ای فرار از یک مسیر تاریک است. پرسپولیس فقط به برانکو ایوانکوویچ بدهکار نیست. رقمی سنگین‌تر را به گابریل کالدرون و همکارانش بدهکار است که تا صدور رأی پرونده آن شکایت‌ها هم فرصت چندانی باقی نمانده و مبالغی دیگر به چندین بازیکن. اما ببینیم پرسپولیس در همین ماه‌ اخیر که می‌دانست چه کار سختی برای پرداخت مطالبات برانکو دارد، چه مسیری را طی کرده است؟ آیا خریدن و خریدن و خریدن به گزاف دیگر در پرسپولیس تکرار نمی‌شود؟ آیا باشگاه پرسپولیس با درک موقعیت خود و در آستانه محرومیت از دو پنجره نقل و انتقالات رفتار خود را تغییر داده است؟ پاسخ روشن است: خیر. بحران پرسپولیس برای پرداخت مطالبات برانکو ایوانکوویچ خیلی زود تکرار خواهد شد، در موقعیت‌هایی سخت‌تر، با دلار و یوروی گران‌تر، با رأی‌های فیفا که شاید هر بار جدی‌تر شود و تکراری شدنش به سختگیرانه‌تر شدن آن منجر شود. پرسپولیس به فرض پرداخت مطالبات برانکو نفس راحت نمی‌کشد، بلکه مجبور است تصمیمات بعدی‌اش را مرور کند تا ببیند کجا و در کدام قراردادها چندین و چند میلیارد بدهی دیگر به جا گذاشته است. عجبا که درباره پرسپولیس و استقلال در این موقعیت مشابهی که دارند، درباره خصوصی‌سازی و ورود به بازار سرمایه بحث می‌شود و این بحث‌ها پایانی هم ندارد. هر بار تاریخ تازه‌ای تعیین می‌شود و هر بار خبر تازه‌ای می‌رسد و هیچ اطلاعات دقیق و قابل فهم درباره چگونگی این انتقال مالکیت و تغییر شیوه در دسترس نیست. پرسپولیس و استقلال به بدترین روزگار اقتصادی تاریخ خود رسیده‌اند و ورشکستگی واژه‌ای نیست که وضعیت را تشریح کند. چون هر ۳ نوع ورشکستگی -عادی، به تقلب و به تقصیر- مفهوم اقتصادی خود را دارد و به اندازه وضعیت باشگاهداری در ایران بی‌معنا نیست. بعید است با فرمول موجود باشگاهداری در ایران، با تصمیمات رایج مدیران منتصب و با الگوهای عجیبی که در باشگاهداری ایران جا افتاده‌اند و کسی حاضر نیست قدمی خلاف این جهت بردارد، راه نجاتی برای این باشگاه‌ها پیدا شود. عجبا از اینکه همین باشگاه‌ها همچنان از وعده‌ها ابایی ندارند. آخرین خبر از اخبار باشگاه‌های ایرانی محرومیت از دو پنجره نقل و انتقالات باشگاه پرسپولیس است اما همه به شنیدن چنین خبرهایی عادت کرده‌اند و این مخمصه‌ها برای باشگاه‌ها نیز عادی‌سازی شده است. همیشه راه و دریچه‌ای عجیب و ناشناخته باز می‌شود و مدیران راه فرار را پیدا می‌کنند تا با بحران بعدی مواجه شوند.

 

 

وزیر ورزش در نامه‌ای به رئیس فدراسیون جهانی فوتبال (FIFA) به موانعی که در حق پخش تلویزیونی لیگ قهرمانان آسیا برای ایران به وجود آمده، اعتراض کرد. در روزهای اخیر کنفدراسیون فوتبال آسیا در نامه‌ای به فدراسیون فوتبال از ارسال نشدن سیگنال حق پخش تلویزیونی بازی‌های لیگ قهرمانان آسیا به ایران به خاطر تحریم‌ها خبر داد. طبق اعلام علی‌نژاد، علاوه بر اعتراض فدراسیون فوتبال به AFC، وزیر ورزش نیز در نامه‌ای به رئیس FIFA به این اتفاق اعتراض کرده است. علی‌نژاد، معاون وزیر ورزش در این‌باره گفت: «همانطور که مطلع شدید AFC در نامه‌ای به فدراسیون فوتبال اعلام کرد به خاطر تحریم‌های بین‌المللی امکان پخش رویدادها در ایران وجود ندارد. این اشتباه بزرگی است که می‌گویند ما دچار تحریم‌های بین‌المللی هستیم. تحریم‌های ما تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا است و اساساً AFC و آن شرکت مربوطه اجازه ندارند این تحریم‌های یک جانبه را به سازمان صدا و سیمای ایران تعمیم بدهند. این تضییع حقوق میلیون‌ها مخاطب فوتبال ایران است. شخص آقای وزیر اعتراض رسمی خود را برای آقای اینفانتینو، رئیس FIFA ارسال کرد و همچنین فدراسیون فوتبال به شیخ سلمان اعتراض کرد. کار اشتباه بود و این دخالت سیاست در ورزش به شمار می‌رود. آنها اجازه ندارند با حقوق ایران اینطور برخورد کنند. فدراسیون فوتبال به صورت رسمی دنبال حل این موضوع است. صدا و سیما نیز به دنبال رایزنی برای رفع موانع است.»

 

با نزدیک شدن به آخر شهریور، به تاریخ مهلت ارسال لیست داوران بین‌المللی منتخب فدراسیون فوتبال برای سال 2021 نزدیک‌تر می‌شویم. هرچند امسال به دلیل تأثیر شیوع ویروس کرونا، تاریخ تست‌گیری تا امروز اعلام نشده است اما طبق روال هر ساله فدراسیون فوتبال به زودی تست‌های فنی و زبان انگلیسی را از داوران مدنظر خود می‌گیرد تا آنها را به عنوان داوران بین‌المللی خود به کنفدراسیون فوتبال آسیا معرفی کند.

لیست بین‌المللی داوران ایرانی اما چند سالی است که دیگر نه به کیفیت سابق انتخاب می‎‌شود و نه چیده می‌شود. علیرضا فغانی رتبه اول این لیست، برای قضاوت بسیاری از تورنمنت‌های معتبر فوتبال انتخاب می‌شود و مسئولان داوری ایران پشت نام او و موفقیت‌هایش پنهان شده‌اند. دیگر کسی به این موضوع توجه نمی‌کند که بعد از فغانی چه نام‌هایی در این لیست قرار دارند و چرا هیچ‌یک از آنها شانس حضور در تورنمنت‌های معتبر و پیشرفت‌های بیشتر را پیدا نمی‌کنند؟

لیست داوران بین‌المللی ایران و توجه کنفدراسیون فوتبال آسیا به آنها از وقتی مسعود عنایت از کمیته داوران فدراسیون فوتبال رفت تا کنون، افت چشمگیری داشته است. کافی است لیست فعلی داوران بین‌المللی ایران را با آن زمان مقایسه کنید. در حال حاضر به ترتیب علیرضا فغانی، موعود بنیادی‌فر، بیژن حیدری، پیام حیدری، حسن اکرمی، وحید کاظمی و امیرعرب‌عراقی نفرات اول تا هفتم لیست داوران بین‌المللی ایران را تشکیل داده‌اند. در حالی که چند سال پیش این لیست با نام داورانی چون مسعود مرادی، محسن ترکی، سعید مظفری‌زاده و محسن قهرمانی پر شده بود که هر یک از آنها وزنه‌ای در عرصه داوری به حساب می‌آمدند.

مسعود عنایت که همزمان عضویت در کمیته داوران ای‌اف‌سی را برعهده داشت، اینقدر قدرت داشت که بتواند امتیازهای زیادی را برای داوران بین‌المللی ایران بگیرد و آنها را در معرض شانس قضاوت در تورنمنت‌های معتبر قرار دهد. بعد از او اما شانس چنین بده‌بستان‌هایی را با کنفدراسیون فوتبال آسیا از دست دادیم و نتوانستیم آنطور که باید و شاید با تصمیم‌گیران این عرصه تعامل داشته باشیم.

این قطع ارتباط داوری ایران با کنفدراسیون فوتبال آسیا، همزمان شد با خارج شدن داورانی چون خورشیدی، جهانبازی، بخشی‌زاده و اکبریان از لیست داوران بین‌المللی که کمیته داوران نتوانست هیچ جایگزین مناسبی را برای آنها پیدا کند چرا که مسئولان داوری ایران در استعدادیابی داوران هم نمره قبولی نمی‌گرفتند. ضعف فوتبال ایران در استعدادیابی داوران به اندازه‌ای بوده که هم‌اکنون، فدراسیون فوتبال برای قضاوت بازی‌های مهم داخلی خود هم با مشکلات متعددی رو‌به‌رو است، چه برسد به اینکه بخواهد برای بازی‌های بین‌المللی داوری را معرفی کند. نمونه این سردرگمی‌ها را به خوبی می‌شد در انتخاب داور برای دربی مشاهده کرد و به وضعیت نامناسب داوری در ایران پی برد.

ارتباطات ضعیف مدیران در عرصه بین‌المللی و استعدادیابی ضعیف‌تر آنها برای کشف داوران با کیفیت در ایران را هم که کنار بگذاریم، اشتباه و ضعف بزرگ دیگری داریم که مانع درخشش داوران با کیفیت در عرصه بین‌المللی است. ضعف در چینش لیست داوران بین‌المللی، حکم آخرین ضربه را دارد. به عنوان مثال موعود بنیادی‌فر که در رتبه دوم لیست داوران بین‌المللی قرار دارد، از نظر فنی نتوانسته آنطور که باید و شاید نظر مثبت کنفدراسیون فوتبال آسیا را جلب کند. بعد از او بیژن حیدری در رتبه سوم قرار دارد که علی‌رغم توان فنی بالا اما به دلیل سنش شانسی برای قرار گرفتن در معرض سرمایه‌گذاری ای‌اف‌سی ندارد.

مسئولان کمیته داوران اما پیام حیدری را در رتبه چهارم این لیست قرار داده‌اند. کسی که هم از نظر فنی نظر ای‌اف‌سی را جلب کرده و هم سن پایینی دارد و از این نظر هم در استانداردهای ای‌اف‌سی نمره بالایی دارد. با این چینش طبیعی است که دست کنفدراسیون فوتبال آسیا هم برای استفاده از معدود مهره‌های با کیفیت داوری ایران بسته می‌ماند و همچنان ما باید به تک‌ نماینده داوری‌مان در مجامع بین‌المللی یعنی علیرضا فغانی افتخار کنیم و هیچ تلاشی برای معرفی داوران دیگر نداشته باشیم.

 سؤالات اسکوچیچ از آرسن ونگر