آرمن ساروخانیان


یکی از وجوه مهم کار مارک ویلموتس که تمریناتش با تیم ملی را از دیروز شروع کرد ارتباط با رسانه‌ها خواهد بود. این رسانه‌ها هستند که قرار است فعالیت‌های مربی بلژیکی در تیم ملی را پوشش دهند و تنها با ارتباط مناسب و دوسویه است که می‌توان تصویر دقیقی از عملکرد او ارائه داد، ولی با سختگیری‌هایی که فدراسیون فوتبال برای پوشش خبری تیم ملی در نظر گرفته، به سختی می‌توان تصور کرد که رسانه‌ها بتوانند ارتباط حرفه‌ای موثری با ویلموتس داشته باشند.
دوره حضور هشت ساله کی‌روش در تهران هرچند به ارتقای کیفیت تیم ملی کمک کرد و با نتایج خیلی خوبی همراه بود، ولی مربی پرتغالی به دلایل متعدد از رسانه‌ها فاصله داشت و این ارتباط هرگز شکل نگرفت.
کی‌روش در ورود به تهران گاردی علیه رسانه‌ها نداشت، ولی فدراسیون نتوانست ارتباط مناسبی بین سرمربی تیم ملی و رسانه‌ها تعریف کند و از طرف دیگر رفتار برخی از خبرنگاران هم حرفه‌ای نبود تا مربی پرتغالی ترجیح بدهد خودش را ایزوله کند.
فدراسیون فوتبال در شروع کار ویلموتس تصمیم گرفته مثل دوره کی‌روش در این حوزه بی‌تفاوت نباشد، ولی به جای متد حرفه‌ای و اصولی رویه سختگیرانه‌ای در پیش گرفته که تنها برای شرایط خاص و تورنمنت‌‌های حساس استفاده می‌شود.
با تصمیم فدراسیون، خبرنگاران برای حضور در تمرینات تیم ملی نیاز به یک کارت شناسایی مجزا دارند. آنها اجازه خواهند داشت تنها 20 دقیقه از تمرینات تیم ملی را تماشا کنند و مصاحبه با سرمربی و بازیکنان تنها محدود به کنفرانس مطبوعاتی خواهد بود.
این برخورد سختگیرانه که تنها در تورنمنت‌ها و پیش از بازی‌های حساس کاربرد دارد، به برقراری رابطه سالم بین رسانه‌ها و تیم ملی کمکی نمی‌کند. ارتباط حرفه‌ای و شفاف بین این دو بخش می‌تواند از به‌وجود آمدن شایعات و حاشیه‌ها جلوگیری کند، در حالی که فاصله انداختن بین خبرنگاران و تیم ملی نقاط تاریکی باقی می‌گذارد و به ابهامات دامن می‌زند.
ظاهرا فدراسیون نگران است که با باز گذاشتن دست مطبوعات کار از دست آنها خارج شود، در حالی که مدیریت رسانه‌ای توانا اجازه چنین کاری نخواهد داد و می‌تواند این ارتباط را کنترل کند. فدراسیون بارها در روزهای سخت از رسانه‌ها کمک خواسته و حالا هم باید به همان رسانه‌ها اعتماد کند، نه اینکه با سختگیری بی‌دلیل صورت مساله را پاک کند و مانع کار حرفه‌ای‌ آنها شود.


 

احسان محمدی

علیرضا بیرانوند با گردن کج و میکروفنی در دست با مدیریت ملی «من بمیرم، تو بمیری» روبروی تماشاگران ایستاد و از هواداران پرسپولیس در ورزشگاه خواست کمی تنگ‌تر بنشینند تا جا برای هواداران داماش باز شود و آنها داخل بیایند! چیزی مثل رو انداختن‌های ایرانی در 13 به در که «آقا میشه کمی زیلوتون رو جمع‌تر بچینید جای ما هم بشه؟»
این خلاصه‌ای از مدیریت در فوتبال ایران است. آنچه شب گذشته در فینال جام‌حذفی دیدیم شرم‌آور بود. هیچ واژه جایگزین دیگری وجود ندارد. حتی «غافلگیر شدیم» معمول هم جواب نمی‌دهد. همه می‌دانند پرسپولیس و استقلال هرکجا بروند هوادار دارند، آن هم در دیداری که جام می‌دهند و قهرمان معرفی می‌شود و بساط کری خواندن هموار! خیلی از هواداران که در طول سال ورزشگاه نمی‌روند در چنین بازی‌هایی هر جور شده بلیت می‌گیرند تا در جشن قهرمانی کنار تیم‌شان باشند.
از مشهد تا کرمانشاه، از تهران تا اهواز محل برگزاری دیدار فینال جام‌حذفی عوض شد تا اینکه قرعه به نام ورزشگاه شیک اهواز افتاد اما درست وقتی هزاران هوادار در ورزشگاه و میلیون‌ها نفر در خانه‌ها منتظر شروع بازی بودند، ناگهان اعلام شد که داماشی‌ها قصد ورود به زمین ندارند چون به حدود 300 هوادار دو آتشه این تیم که راه طولانی رشت- اهواز را طی کرده بودند راه ندادند. یعنی جای مشخصی برایشان تدارک دیده نشد. به همین سادگی!
چطور ممکن است اتفاقی به این اندازه قابل انتظار باز هم رخ بدهد؟ انتظار داشتند هواداران ورزشگاه نیایند؟ فکر کردند حالا 300 هوادار داماشی خیلی مهم نیست؟ مدیریت فقط دویدن کنار زمین و گفت‌وگو کردن با رسانه‌ها و «فحش خوردن» نیست. این امور اصلاً فضیلت هم نیست. سال‌هاست در دنیا مدیران واقعی نمی‌دوند، آنها از دور دویدن‌ها را مدیریت می‌کنند. این سیستم مدیریت در دولت محمود احمدی‌نژاد نشان داد که مفید نیست. حتی اگر با نیت خیر هم انجام شود باز خسارت‌زاست، هم برای مدیر و هم برای مردم. اینکه مدیر نان و پنیر بخورد، شب و روز نخوابد و ساعت‌ها بدود افتخار نیست، اتفاقاً نشان‌دهنده فقر مدیریت است.
پرسپولیس و داماش آخرین پرده از سریال ناکامی مدیریت در فوتبال ایران بود. مدیریت «مرگ من، مرگ تو»، مدیریت «ریش سفیدی بیرانوند»، مدیریت «زشته مردم چی میگن» جواب ‌نمی‌دهد. کسانی که کشور را به این نقطه رسانده‌اند «توانایی اداره یک نانوایی را ندارند» اما روی صندلی‌های بزرگ نشسته‌اند. ربط زیادی هم به بودجه و ورزشگاه شیک و امکانات ندارد.
کاش یک نفر به مارک ویلموتس بگوید این اتفاقات یک نوع بازی بومی- محلی در ایران است. چیزی مثل رسم‌های برره! جدی نگیرد و به رسم‌های ما احترام بگذارد!


 

علی مغانی

جدول رده‌‌بندی لیگ برتر ایران را که نگاه کنید، از بالا تا پایین، از پرسپولیسی که قهرمان شده تا استقلال خوزستانِ سقوط کرده، تقریباً همگی در یک ویژگی مشترک هستند؛‌ هیچ باشگاهی نبوده که فصل پیش، به فکر تمدید قرارداد با بازیکنان مهم تیم یا مربی موفقش باشد و این چنین است که در بیشتر از نیمی از شانزده تیم لیگ، مشخص نیست که مربی فصل آینده چه کسی است! و بدتر اینکه حتی تیم‌های پرطرفداری مثل پرسپولیس و استقلال هم دچار این وضعیت هستند. در فوتبال حتماً اصطلاح «مفت باز» را شنیده‌اید. در ابعاد مدیریتی، اغلب مدیران فوتبالی ایران «مفت باز» هستند، بی‌آنکه کوچکترین ناراحتی‌ از عملکردشان داشته باشند.
در اکثریت باشگاه‌ها به هر چیزی فکر شده جز اینکه «چطور می‌شود با بازیکنان تأثیرگذار تیم تمدید قرارداد کرد؟» مدیریتی که به «فردا» فکر نمی‌کند و در تصمیم‌گیری مدیریتی‌اش به بدوی‌ترین شکل، فقط به «امروز» و این لحظه نگاه می‌کند، نتیجه‌اش می‌شود بازیکنی مثل روزبه چشمی با سابقه بازی در جام جهانی، در سن 25 سالگی و درست در روزهایی که اوج شکوفایی یک فوتبالیست است، بدون قرارداد و درحالی که یک ریال هم به باشگاه نمی‌رسد، به سادگی می‌تواند از استقلال جدا شود! این یک فاجعه مدیریتی تمام عیار است که در فوتبال عوام‌زده ایران، کسی به آن توجهی نمی‌کند.
روال مرسوم در همه دنیا این است که هر باشگاهی با مهره ارزشمندش پیش از اینکه قراردادش تمام شود، دوباره تمدید قرارداد می‌کند تا در صورت انتقال احتمالی، سهمی از این بازار داشته باشد ولی این اصل مهم، به ندرت در فوتبال ایران اجرا می‌شود؛ انگار که کاری لوکس و تشریفاتی باشد، کمتر در اولویت‌های باشگاه قرار می‌گیرد و به این سادگی است که اغلب باشگاه‌های ایرانی، چه موفق و چه ناموفق، در پایان هر فصل، چند مهره تأثیرگذار خود را به رایگان به تیم‌های دیگر هدیه می‌دهند!
اگر استقلال در این سال‌ها بارها دچار وضعیتی مشابه با ماجرای روزبه چشمی شده، در پرسپولیس هم وضعیت بهتر از این نیست و برانکو، مربی‌ که سه قهرمانی متوالی برای پرسپولیس کسب کرده و این تیم را برای نخستین بار به فینال لیگ قهرمانان آسیا برده، از همین امروز قراردادش تمام می‌شود و می‌تواند آزادانه هر تیم داخلی و خارجی دیگری را انتخاب کند.
البته در عرف فوتبالی، «فروش مربی» مثل فروش بازیکن مرسوم نیست ولی وقتی یک مربی در باشگاهی موفق می‌شود، تمام تلاش مدیران باشگاه بر این استوار می‌شود که پیش از موعد، قرارداد مربی خودشان را تمدید کنند؛ درست مثل همان کاری که مدیران لیورپول قصد دارند با یورگن کلوپ انجام دهند.
 کلوپ با لیورپول تا سال 2022 قرارداد دارد، یعنی تا سه سال دیگر اما مدیران باشگاه قصد دارند قرارداد جدیدی با دستمزد بیشتر به کلوپ پیشنهاد کنند و او را برای مدتی طولانی‌تر در آنفیلد ماندگار کنند. علت هم ساده و روشن است؛ کلوپ یکی از معتبرترین برندهای مربیگری در فوتبال امروز است و در باشگاه «جا» افتاده. پس باید به هر قیمت ممکن، او را حفظ کرد اما در همین نزدیکی ما و در باشگاه پرسپولیس، کسی بوده به این فکر کند که اگر برانکو بخواهد باشگاه را ترک کند، انتخاب جانشین او چقدر پر مخاطره است؟
هواداران پرسپولیس خوب به خاطر دارند که پس از قهرمانی با افشین قطبی در لیگ، 9 سال طول کشید و 9 مربی، افشین پیروانی، وینگادا، کرانچار، علی دایی، حمید استیلی، دنیزلی، مانوئل ژوزه، یحیی گل‌محمدی و حمید درخشان آمدند و رفتند تا پرسپولیس دوباره قهرمانی لیگ برتر را جشن گرفت.
چه تضمینی وجود دارد مربی بعدی پرسپولیس، ولو اینکه بسیار صاحبنام‌تر باشد، می‌تواند موفقیت‌های سه فصل اخیر این تیم را تکرار کند؟ این پرسشی است که مدیران پرسپولیس فصل گذشته کمتر مجال فکر کردن درباره آن را داشته‌اند.

 

تیتر یک- در اتفاقی نادر و کم سابقه بار دیگر برگزار کنندگان و مسوولان فوتبال کشور سوء مدیریت خود را به رخ کل ایران کشیدند تا جایی که بعد از 90 دقیقه تاخیر خبر لغو بازی فینال جام حذفی رسید و بعد از دو ساعت دوباره گفتند بازی برگزار می‌شود
ماجرا از این قرار است که اتوبوس هواداران داماش که از رشت راهی اهواز شده بود کمی دیر به ورزشگاه فولاد آره نا رسید. زمانی که کل سکوها پرشده و حدود ده هزار تماشاگر هم به داخل ورزشگاه راه نیافته بودند.
همین مساله باعث شد تا تیم داماش در اعتراض به راه ندادن هواداران‌شان به ورزشگاه از رختکن بیرون نیایند. در واقع مدیر و مالک این باشگاه اعلام کردند تا هواداران‌شان وارد ورزشگاه نشوند و ننشینند بازی نخواهند کرد اما با توجه به پر شدن سکوها جابجایی تماشاگران تقریبا غیر ممکن بود.
وقتی کاری از دست مسوولان برنیامد سیدجلال حسینی و علیرضا بیرانوند بودند که با گرفتن میکروفن در دست از هواداران پرسپولیس خواستند تا بخشی از سکوها را برای تماشاگران داماش خالی کنند. حتی بیرانوند به خبرنگاران اعلام کرد جایگاه‌شان را خالی کنند اما طبیعی بود که کسی نخواهد جای خودش را از دست بدهد.
در عین حال وقتی کاری از دست مسوولان برنمی‌آمد شایعه لغو بازی هم به گوش رسید اما بعد از 45 دقیقه بازیکنان دو تیم که بدن‌های‌شان سرد شده بود تازه به زمین آمدند تا گرم کنند و به نظر می‌رسید احتمالا بازی با یک ساعت تاخیر آغاز خواهد شد که باز هم این اتفاق نیفتاد.
این اتفاقات در حالی رخ داد که مانو فرارا دستیار اسپانیایی ویلموتس در ورزشگاه شاهد این اتفاقات عجیب بود و البته مرد بلژیکی همراه دستیارانش چشم به تلویزیون دوخته و احتمالا نمی‌دانست ماجرا چیست.
در ادامه غیر از ورود افراد متفرقه به زمین و جایگاه خبرنگاران همچنان افرادی وارد ورزشگاه می‌شدند. در عین حال ساعت 22:15 دقیقه گفته شد ساعت 22:30 دقیقه بازی شروع می‌شود که این اتفاق نیفتاد.
برای جابه‌جایی هواداران پرسپولیس و اختصاص برخی جایگاه‌ها به هواداران داماش درگیری‌هایی بین یگان ویژه و هواداران پرسپولیس رخ داد. در عین حال کریم باقری با عصبانیت به سمت سعید فتاحی رفت و به شدت از او به خاطر اتفاقات رخ داده انتقاد کرد و بر سر او فریاد کشید.
 لحظاتی بعد سعید فتاحی مسوول کمیته مسابقات سازمان لیگ به کنار زمین آمد و اعلام کرد قلبم درد گرفته است و به دنبال قرص آسپرین بود.
هنگامی که بلندگوی ورزشگاه اعلام کرد اگر تماشاگران داماش داخل نیایند، بازی برگزار نمی‌شود هواداران پرسپولیس اقدام به پرتاب گوجه، بطری آب و اشیای دیگری کردند. در حالی‌که بازیکنان پرسپولیس و همچنین تیم داوری در میانه زمین ایستاده بودند و آماده آغاز مسابقه بودند بازیکنان داماش حلقه اتحاد زدند و با یکدیگر به صحبت پرداختند.
در ادامه هواداران پرسپولیس یکصدا علیه سعید فتاحی شعار دادند و فحاشی کردند. در کمبود آب و گرمازدگی برخی تماشاگران، جیرجیرک‌ها و ملخ‌ها هم با هجوم به ورزشگاه شرایط را سخت‌تر کرده بودند و کم کم حوصله تماشاگران در هوای گرم اهواز سر رفت. در نهایت با تصمیم مسوولان پرسپولیس، بازیکنان و اعضای کادرفنی این تیم به نشانه اعتراض ساعت 22:20 از زمین خارج و راهی رختکن شدند. این اتفاق در حالی رقم خورد که تماشاگرانی که روی سکوها قرار داشتند و به شدت از این اتفاقات عصبی شده بودند، اشیایی را به سمت زمین پرتاب کرده و حتی اقدام به شکستن صندلی‌ها کردند. این اتفاق زمانی اوج گرفت که بازیکنان داماش در حال خروج از زمین بودند که شدت عصبانیت هواداران بیشتر شد.
پس از این اقدام از سوی دو تیم و خروج آنها از زمین و رفتن به سمت رختکن، برخی تماشاگران نیز حتی وارد زمین شدند. فشردگی حضور تماشاگران در سکوها طوری بود که برخی تماشاگران حتی روی ستون‌های سقف ورزشگاه نشسته‌ بودند.
ساعت 22:35 دقیقه عده زیادی از افراد متفرقه درون زمین بودند و نیمی از سکوها هم خالی شد اما همچنان تکلیف بازی نامشخص بود.
ساعت 22:45 دقیقه عده زیادی از عوامل برگزاری مسابقه درون زمین چمن بودند اما سکوها تقریبا خالی شد ولی باز هم خبر لغو مسابقه را نشنیدیم.
خبر لغو بازی در خبرگزاری‌ها هم منتشر شد اما از ساعت 23 به بعد کم کم تماشاگران به ورزشگاه برگشتند و سکوها را پر کردند. در همین لحظات خبر رسید بازی برگزار می‌شود تا همه اهالی فوتبال برای چندمین بار شوکه شوند.
ساعت 23:10 دقیقه تیم‌ها برای سومین بار وارد زمین شدند تا بدن‌های‌شان را گرم کنند و این مسابقه تاریخی شروع شود. سرانجام در کمال شگفتی این فینال تاریخی راس ساعت 23:20 در فضایی ملتهب و امنیتی برگزار شد